Jak łagodzić ból porodowy? Metody farmakologiczne i niefarmakologiczne

Rodzaje znieczulenia przy porodzie

Znieczulenie porodowe może zostać podane ciężarnej przy porodzie naturalnym zawsze wtedy, gdy wyrazi ona taką chęć, a lekarz nie stwierdzi żadnych przeciwwskazań do jego zastosowania. Są także sytuacje, w których jest to konieczne ze względu na przebieg porodu (cesarskie cięcie) lub stan zdrowia przyszłej mamy (np. niektóre choroby kardiologiczne, cukrzyca insulinozależna). Znieczulenie w trakcie porodu jest podawane przez anestezjologa.

• Aparat TENS

Skutecznym rodzajem znieczulenia do porodu jest zniesienie dolegliwości bólowych przy pomocy elektrostymulacji. Służy do tego aparat TENS. Na plecy ciężarnej przyklejane są elektrody, przez które przepływają specjalne impulsy. Ta metoda jest bardzo wygodna dla rodzącej, jednak warto pamiętać, że ból nie jest zniesiony całkowicie. Tego typu znieczulenie oferuje np. Szpital Zdrowie w Kwidzynie.

• Poród w wodzie

Polecanym i coraz bardziej popularnym sposobem na zmniejszenie dolegliwości bólowych jest również poród w wodzie. Rodząca może przebywać w dużej wannie przez cały czas trwania akcji porodowej. Personel medyczny jest wtedy obecny i monitoruje postęp porodu. Ciepła woda sprawia, że mięśnie się rozluźniają, a przyszła mama czuje się bardziej zrelaksowana. Jednym z miejsc, które oferuje porody w wodzie, jest Szpital św. Anny w Piasecznie.

Dostępne w większości szpitali znieczulenia porodowe to:

• Znieczulenie zewnątrzoponowe

Znieczulenie zewnątrzoponowe ma na celu czasowe przerwanie przewodnictwa nerwowego. Oznacza to, że ciężarna po podaniu leku znieczulającego nie odczuwa dolegliwości bólowych od pasa w dół. Jest także w pełni przytomna i świadoma. Zastosowanie znieczulenia zewnątrzoponowego jest uznawane za najmniej obciążające.

Znieczulenie zewnątrzoponowe wymaga podania preparatu znieczulającego do przestrzeni zewnątrzoponowej – najczęściej w okolicy lędźwiowej kręgosłupa. Służy do tego cienki cewnik. Jego dawkę dopasowuje się indywidualnie. Najczęstszy moment podania znieczulenia zewnątrzoponowego to rozwarcie szyjki macicy na 3–4 centymetry.

Podczas porodów naturalnych bardzo często korzysta się ze znieczulenia zewnątrzoponowego. Dzieje się tak ze względu na jego szybkie, ale krótkie działanie. Ponadto jest ono uznawane za bezpieczne dla mamy i dziecka. Niestety, nie można go podawać, jeżeli u kobiety zostały stwierdzone zaburzenia krzepnięcia krwi.

• Znieczulenie podpajęczynówkowe

W trakcie porodu lekarz może podać ciężarnej znieczulenie podpajęczynówkowe. W jego trakcie przyszła mama jest przytomna i świadoma, ale czucie od pasa w dół jest całkowicie zniesione. Ze względu na jego skuteczność bardzo często jest ono wybierane do cięcia cesarskiego.

Znieczulenie tego typu wymaga podania leku znieczulającego do płynu mózgowo-rdzeniowego przez specjalny cewnik. Dlatego wykonuje się nakłucie w okolicy lędźwiowej kręgosłupa (dokładnie między 3 i 4 kręg). Jest ono bezpieczne dla matki i dziecka, ale mogą po nim wystąpić lekkie powikłania: bóle głowy i ból w miejscu wkłucia. Przeciwwskazaniem są zaburzenia krzepnięcia krwi.

• Znieczulenie ogólne

Znieczulenie ogólne podaje się tylko wtedy, gdy dochodzi do zakłócenia przebiegu porodu i konieczne jest jego szybkie zakończenie. W jego trakcie ciężarna nie tylko ma zniesione czucie, ale także świadomość.

Pozycje zmniejszające ból porodowy

W czasie porodu nie trzeba korzystać wyłącznie ze znieczulenia farmakologicznego, aby zmniejszyć ból. Warto wypróbować różne pozycje. To, która z nich przyniesie ulgę, zależy indywidualnie od każdej rodzącej kobiety.

Szczególnie polecane przez pacjentki w ciąży są pozycje wertykalne. Ich skuteczność została potwierdzona licznymi badaniami. Są one nie tylko rodzajem “znieczulenia”, ale wspierają także przechodzenie dziecka przez kanał rodny. Ich główne zalety to: zmniejszenie napięcia mięśni, zmniejszenie bólu, szybsze rozwieranie szyjki macicy, łatwiejsze oddychanie, ułatwione parcie, lepsze ukrwienie łożyska, poszerzenie kanału rodnego.

W trakcie porodu rodzącej mogą pomóc następujące pozycje:

• pozycja siedząca
• pozycja kuczna
• klęk podparty
• pozycje umożliwiające kręcenie biodrami

Ciężarna, która zdecyduje się rodzić w jednej z powyższych pozycji, może skorzystać z różnego rodzaju pomocy znajdujących się na sali porodowej. Są to duże piłki gimnastyczne, worki sako, drabinki i materace. Wiele kobiet w ciąży prosi o wsparcie partnerów (mogą się na nich np. oprzeć).

Warto pamiętać, że każda pacjentka ma prawo do zdecydowania o tym, w jakiej pozycji chce rodzić. Lekarz może nie wyrazić na to zgody tylko wtedy, gdy zagraża to zdrowiu kobiety lub dziecka. Na indywidualne podejście można liczyć m.in. w Szpitalu RCZ Lubin, w Szpitalu św. Anny w Piasecznie, a także w Szpitalu Zdrowie w Kwidzynie.

 
Pozostałe metody łagodzenia bólu

Jeżeli kobieta nie chce korzystać ze znieczulenia farmakologicznego, może wypróbować metody niefarmakologiczne

• Ćwiczenia oddechowe

Ćwiczenia oddechowe stosowane w czasie porodu są bardzo ważne. Dzięki nim można zmniejszyć napięcie mięśni, zrelaksować się oraz złagodzić dolegliwości bólowe. Prawidłowych technik kobieta może nauczyć się w trakcie edukacji przedporodowej w Szkole Rodzenia, np. w Piasecznie. W internecie dostępne są też filmy instruktażowe.

• Ćwiczenia ruchowe i relaksacyjne

Ćwiczenia ruchowe i relaksacyjne to naturalny sposób na znieczulenie przy porodzie. Są one związane ze wspomnianymi wcześniej zmianami pozycji. Warto wykorzystać przede wszystkim piłki gimnastyczne i worki sako, które udostępniają poródówki w Kwidzynie, Piasecznie oraz Lubinie. Można poprosić też partnera o wykonanie masażu relaksacyjnego.

• Aromaterapia

Wiele kobiet podczas porodu stosuje aromaterapię. Wdychanie określonych zapachów pozwala się zrelaksować i rozluźnić, a tym samym zmniejszyć dyskomfort. Polecane są olejki miętowe, eukaliptusowe, cytrynowe, jaśminowe, szałwiowe i pomarańczowe.

• Muzykoterapia

Zamiast przyjmować leki, można zdecydować się na muzykoterapię. Słuchanie relaksującej muzyki w czasie porodu pozwala się wyciszyć, zrelaksować i skoncentrować. Wiele osób uważa, że ulubione dźwięki wpływają na podwyższenie progu bólu.