Sposoby na niestrawność w święta. Jak walczyć z problemami żołądkowymi po wigilii?

Czym jest niestrawność?

Niestrawność, czyli zespół objawów dyspepsji czynnościowej, to zaburzenia związane z procesem trawienia różnego rodzaju produktów spożywczych. Prawidłowo działające układy enzymatyczne przewodu pokarmowego, wydzielają składniki, których zadaniem jest trawienie poszczególnych produktów, rozkładanie ich na mniejsze części i umożliwienie wchłaniania w jelitach składników odżywczych, zawartych w trawionym pożywieniu.

Niestety statystycznie coraz częściej spotyka się więcej osób z licznymi problemami ze strony układu trawiennego. Stres, szybkie tempo codziennego funkcjonowania, niepoprawne nawyki żywieniowe powodują przewlekłe niestrawności i zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. 

Niestrawność sama w sobie nie stanowi poważnej choroby, ponieważ jest przejściowym stanem, w którym możliwości trawienne organizmu są ograniczone względem spożytej ilości żywności. Niemniej jednak, niestrawność może także zwiastować nadejście poważniejszych zaburzeń, jak np. choroby dróg żółciowych, choroba wrzodowa żołądka, choroba refluksowa, czy zjawisko dyspepsji czynnościowej. 

Warto zatem poznać podstawowe objawy niestrawności, które mogą pojawić się po przejedzeniu przy wigilijnym stole i nie tylko.

Niestrawność czynnościowa - podstawowe objawy

Aby lepiej zrozumieć, co charakteryzuje niestrawność i zaburzenia w przewodzie pokarmowym, warto przyjrzeć się poniższym objawom. Niestrawność charakteryzuje:

• wczesne uczucie sytości,
• ból brzucha,
• uczucie pieczenia w przełyku i żołądku,
• skurcze żołądka,
• zgaga,
• czkawka,
• wzdęcia,
• mdłości i wymioty.

W przebiegu wymienionych objawów, mogą także pojawić się objawy towarzyszące, jak:

• biegunka,
• zaparcia,
• rozdrażnienie,
• nadmierne gazy,
• bóle w nadbrzuszu.

Jak widać, złe trawienie może powodować wiele nieprzyjemnych objawów, stąd też warto obserwować kondycję żołądka oraz jelit i adekwatnie wprowadzać zdrowe nawyki żywieniowe.

Niestrawność - przyczyny zaburzeń w przewodzie pokarmowym

Zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego mogą wynikać z różnych przyczyn. Niektóre z nich mogą być łatwe do samodzielnego wyeliminowania i nie stanowią dużego wyzwania terapeutycznego. Inne natomiast, mogą wymagać jedynie specjalistycznego leczenia.

Podstawowe przyczyny niestrawności to:

• nadmierny stres,
• nadmierne zażywanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych,
• zbyt szybkie jedzenie,
• spożywanie alkoholu w nadmiernych ilościach,
• używanie zbyt dużej ilości ostrych przypraw,
• wdychanie zbyt dużej ilości dymu tytoniowego,
• jedzenie ciężkostrawnych potraw.

Wśród poważniejszych przyczyn niestrawności, wymienia się:

• zespół jelita drażliwego,
• zapalenie trzustki,
• dyspepsja czynnościowa,
• przewlekły nieżyt żołądka,
• obecność wrzodów żołądka,
• niedokrwienie jelita,
• nadmierne wydzielanie kwasu solnego,
• występowanie nowotworu żołądka,
• nieswoiste choroby zapalne przewodu pokarmowego,
• leki przeciwdepresyjne,
• obecność chorób cywilizacyjnych.

Chorobowe przyczyny niestrawności to stany zapalne, które wymagają uprzedniej diagnostyki u lekarza specjalisty, który trafnie zdiagnozuje problem z niestrawnością.

Zatrucie pokarmowe a niestrawność - jak je odróżnić i w jakich przypadkach warto udać się do lekarza?

Pomimo tego, że niestrawność jest bardzo powszechną dolegliwością, nie można wykluczać ewentualnego zatrucia pokarmowego, które często może być z nim mylone. Jak je odróżnić?

Zatrucie pokarmowe występuje bardzo szybko po zjedzonym posiłku. Z reguły jest to okres kilku godzin po spożyciu ostatniego dania. Po tym czasie pojawia się ból brzucha, mdłości,a następnie wymioty oraz biegunka.  Choremu może doskwierać ogólnie osłabienie, zmęczenie, gorączka z odwodnieniem i bóle głowy. W odróżnieniu od zatrucia, niestrawność pojawia się szybciej, z reguły kilkanaście minut po zjedzeniu zbyt dużej ilości jedzenia i objawia się głównie uczuciem ciężkości, bólem brzucha, zaparciami i ewentualnymi mdłościami. W przebiegu niestrawności nie pojawia się gorączka, a rzadziej także biegunka i wymioty.

Czas trwania zatrucia pokarmowego może być krótki i mijać tego samego dnia, lub trwać nawet do kilku dni. W przypadku przedłużającego się ponad dobę zatrucia i braku poprawy, warto szybko udać się na konsultację do lekarza specjalisty, który wskaże odpowiednie leczenie. W placówkach medycznych EMC dla pacjentów dostępna jest opcja podstawowej opieki zdrowotnej, np. w Szpitalu Zdrowie w Kwidzynie. Poradę lekarską można uzyskać także telefonicznie. Poradnia funkcjonuje także w trybie nocnym oraz w Święta, dzięki czemu nawet w tym czasie będzie można podjąć szybkie i skutecznie leczenie.

Niestrawność - jak się z nią uporać? Domowe sposoby na niestrawność.

Niestrawność może mieć źródło także przy schorzeniu, jakim jest dyspepsja czynnościowa. Polega ona na obecności wyższego pH soku żołądkowego niż wartości fizjologiczne. Oznacza to, że pH enzymów żołądkowych posiada bardziej zasadowy charakter. Wartość ta powinna być bliższa pH 2, czyli odmiany kwaśnej. Stan ten charakteryzuje słabą reakcję przewodu pokarmowego po spożyciu różnego rodzaju posiłków, co daje przewlekłe objawy niestrawności. Można jednak temu zaradzić stosując się do kilku prostych porad.

Oto naturalne sposoby, na zwalczanie niestrawności, nie tylko w okresie świątecznym:

• Unikanie nadmiaru potraw ciężkostrawnych
  
  Po ciężkostrawnym posiłku wydłuża się czas jego trawienia, co powoduje lekki dyskomfort oraz konieczność zaprzestania jedzenia przez pewien czas. Tłuszcz, który odpowiada za zmniejszenie strawności posiłku, wydłuża czas jego obecności w żołądku, co wiąże się z uczuciem ciężkości.
  
  
• Unikanie głodówek przed Świętami
  
  Głodzenie organizmu przed Świętami, powoduje okresowe zmniejszenie ścian żołądka. Następnie w momencie nagłego spożywania dużej ilości potraw naraz, układ trawienny zostaje gwałtownie stymulowany do cięższej pracy. Sprawia to, że szybciej stajemy się przejedzeni i szybciej pojawiają się objawy dyspepsji.
  
  
• Regularne spożywanie małych posiłków
  
  Spożywając posiłki o mniejszej objętości, pobudzamy prawidłowe wydzielanie enzymów trawiennych, co będzie miało pozytywny przekład na sprawne procesy trawienne. Dietę lekkostrawną oraz w małych porcjach warto wprowadzić na jakiś czas przed świętami, aby stale dostarczać organizmowi wartościowych składników, ale nie przeciążać go nadmierną pracą.
  
  
• Spożywanie posiłków powoli
  
  Wolniejsze spożywanie posiłków wiąże się ze sprawnym wydzielaniem śliny, która zapoczątkowuje procesy trawienne. Dzięki temu reszta układów enzymatycznych będzie działała prawidłowo, zmniejszając ryzyko niestrawności, wzdęć i innych objawów dyspepsji.
  
  
• Wprowadzenie aktywności fizycznej w czasie Świąt
  
  Oczywiście nie każdy ma czas na treningi przed, czy w trakcie Świąt. Warto jednak poświęcić chwilę na spacery z rodziną, które odstresują nas od przygotowań do Świąt oraz wspomogą perystaltykę jelit, zmniejszając tym samym ryzyko niestrawności.
  
  
• Picie naparów i herbat ziołowych
  
  Napary i herbaty ziołowe stanowią naturalne rozwiązanie na niestrawność, dzięki stymulowaniu lepszego wydzielania kwasu solnego i soku żołądkowego. Dzięki temu, przewód pokarmowy odczuje większą ulgę i dolegliwości dyspeptyczne. Napary ziołowe przyspieszą także procesy trawienne i perystaltykę jelit. Świetnie sprawdza się np. parzona mięta pieprzowa, rumianek lub lipa.
  
  
• Stosowanie preparatów enzymatycznych
  
  Suplementy diety również stanowią dobrą alternatywę w leczeniu niestrawności. W aptekach dostępnych jest wiele preparatów na bazie ziół, które można zacząć zażywać już przed świętami, aby wspomóc pracę układu trawiennego.

Warto także pamiętać, że przejedzenie i problemy żołądkowe, mogą rzutować na jakość snu. Najlepiej ostatni posiłek spożyć na 2 - 3 godziny przed snem, co pozwoli na zapoczątkowanie przesuwania treści pokarmowej w przewodzie pokarmowym i uniknie się uczucia przelewania i braku komfortu podczas snu.

Dyspepsja czynnościowa i wzdęcia - kiedy objawy i dolegliwości sugerują wizytę u lekarza?

Niejednokrotnie może zdarzyć się sytuacja, w której objawy niestrawności znacząco pogarszają komfort funkcjonowania i utrzymują się nie tylko w okresie świątecznym, ale także obserwujemy je przez dłuższy czas. Należy rozważyć wtedy, czy dolegliwości żołądkowo-jelitowe nie dotyczą poważniejszego problemu w przewodzie pokarmowym. W tym celu należy udać się do lekarza gastrologa, który zbada towarzyszące dolegliwości.

Wśród badań diagnostycznych, weryfikujących dolegliwości żołądkowo-jelitowe, wyróżnia się:

• szczegółowe badanie endoskopowe, np. w Pracowni Endoskopii w Lubinie,
• USG jamy brzusznej,
• badanie palpacyjne,
• badania laboratoryjne z odpowiednimi markerami,
• wywiad medyczny.

Na podstawie takich badań, można skutecznie ocenić, co jest pierwotną przyczyną problemów trawiennych. Na tej też podstawie można określić i podjąć skuteczne leczenie ewentualnej choroby i jej podłoża. W większości przypadków, problem dotyczy jednak nieprawidłowej ergonomii pracy układu pokarmowego spowodowanej nieumiarkowaniu w jedzeniu.