Rak szyjki macicy - jak rozpoznać pierwsze objawy

Jakie są przyczyny raka szyjki macicy?

Przyczyny zmian nowotworów złośliwych są bardzo różnorodne. Przeważnie jednak dotyczą prowadzonego trybu życia, który obfituje w wiele niepoprawnych nawyków. Wśród popularnych czynników predysponujących do zmian nowotworowych, znajdują się:

• wirus brodawczaka ludzkiego,
  nadmierne palenie tytoniu,
  wiek i płeć,
  długotrwałe przyjmowanie leków hormonalnych,
  znaczące obniżenie odporności,
  niedobory składników mineralnych (np. witamina D, witamina C),
  zakażenia dróg rodnych (zakażenia wirusowe i bakteryjne),
  przewlekły stres.

Czynniki te mogą powodować występowanie mutacji w obrębie szyjki macicy, powodując zmiany dysplastyczne. Zdecydowanie najczęstszą przyczyną występowania raka szyjki macicy jest zakażenie wirusem HPV, czyli wirusem brodawczaka ludzkiego. Dochodzi do niego najczęściej podczas stosunku seksualnego z zakażoną osobą. Większe ryzyko raka szyjki macicy dotyczy zatem osób, które miały wielu partnerów seksualnych.

Objawy raka szyjki macicy

W momencie, gdy dojdzie już do zainicjowania zmian nowotworowych, pojawiają się pierwsze objawy, mogące świadczyć o takiej chorobie. Warto dodać, że na wstępnych etapach rozwoju raka szyjki macicy, nie dochodzi do pojawienia się charakterystycznych zmian, które mogły świadczyć o chorobie. W dalszych stadiach rozwoju objawy raka szyjki macicy to:

• krwawienia pomenopauzalne,
  ból w trakcie stosunku seksualnego,
  występowanie krwawień po stosunku seksualnym,
  krwawienie między miesiączkami,
  ból w dolnym odcinku kręgosłupa,
  ból przy oddawaniu stolca i moczu,
  upławy,
  przedłużanie się krwawień miesiączkowych,
  zaburzenia neurologiczne,
  hiperkalcemia.

Objawy raka szyjki macicy zależą oczywiście od stopnia zaawansowania nowotworu i mogą występować w różnym stopniu nasilenia. Potrzebne są zatem regularne badania profilaktyczne, aby móc możliwie wcześnie reagować na pierwsze symptomy choroby.

Charakterystyka raka szyjki macicy

Rozwój raka szyjki macicy następuje w komórkach obejmujących szyjkę macicy. Szyjka macicy to tkanka łączna, która scala pochwę i macicę. Rak szyjki macicy rozwija się w części pochwowej szyjki macicy oraz brzusznej. Jest to tzw. strefa transformacji nowotworowej.

Rak szyjki macicy rozwija się stopniowo, najpierw ujawniając się jako zmiany przednowotworowe, które mają miejsce w strefie transformacji w szyjce macicy (w obrębie kanału szyjki macicy). W momencie jednak szybkiego i sprawnego wykrycia zmian nowotworowych  można skutecznie leczyć tę chorobę.

Rodzaje raka szyjki macicy

Jak się, że okazuje rak szyjki macicy może występować w kilku postaciach jako:

• rak płaskonabłonkowy,
  gruczolakorak,
  rak gruczołowo-płaskonabłonkowy.

Zdecydowanie najczęstszym rodzajem raka szyjki macicy jest rak płaskonabłonkowy, który stanowi praktycznie 90% przypadków raka szyjki macicy. Ten rodzaj raka szyjki macicy głównie rozwija się w strefie transformacji nowotworowej.

Drugi rodzaj raka szyjki macicy to gruczolakorak. Ten rak szyjki macicy rozwija się z komórek gruczołowych. Jego inicjacja ma miejsce w błonie śluzowej szyjki macicy, gdzie następuje produkcja śluzu przez komórki gruczołowe.

Mogą także występować mieszane rodzaje raka szyjki macicy, tzw. gruczołowo-płaskonabłonkowe. Ich rozwój ma miejsce w obydwu obszarach ryzyka, czyli strefie transformacji dla raka płaskonabłonkowego oraz w komórkach gruczołowych w błonie śluzowej szyjki macicy.

Niewykluczone jest jednak, że może w tych obszarach nastąpić rozwój odmiennych typów raka szyjki macicy. Mogą to być także czerniaki, mięsaki i chłoniaki. 

Rak szyjki macicy - diagnostyka

Z uwagi na fakt, że rak szyjki macicy stanowi dużą część przypadków nowotworów złośliwych wśród kobiet, warto zapoznać się z możliwościami diagnostycznymi tej choroby. W tym celu należy wykonywać co określoną ilość czasu specjalistyczne badania obrazowe i diagnostyczne. Mogą one nie tylko pomóc wykryć raka inwazyjnego, ale także pomóc w leczeniu raka szyjki macicy.

Podstawowym rodzajem badania w przypadku zmian przednowotworowych i związanych z rakiem szyjki macicy, wykonuje się badanie cytologiczne wraz z badaniem przezpochwowym z użyciem wziernika. Badanie cytologiczne to także rodzaj badania, w którego przebiegu pobiera się materiał z szyjki macicy do diagnostyki.

Innym badaniem stosowanym przy diagnostyce nowotworu szyjki macicy, są testy DNA na obecność wirusa HPV. Ta metoda w połączeniu z badaniem cytologii na podłożu płynnym, stanowią wysoką skuteczność w diagnostyce raka szyjki macicy.

Kolejnym rodzajem badania diagnostycznego jest kolposkopia. Metoda ta polega na badaniu szyjki macicy przez mikroskop o małym powiększeniu z użyciem specjalistycznego filtra pozwalającego określić stan drobnych naczyń krwionośnych.

Biopsja to następne badanie używane w diagnostyce zmian nowotworowych. Polega ono na pobraniu podejrzanej tkanki do badania histopatologicznego w celu dalszej diagnostyki.

Inne badania przesiewowe, jakie stosuje się w diagnostyce raka szyjki macicy (także w celu wykluczenia przerzutów lub ich potwierdzenia), to:

• tomografia komputerowa jamy brzusznej,
  rezonans magnetyczny,
  laparoskopia,
  USG jamy brzusznej,
  cystoskopia,
  pozytonowa tomografia emisyjna.

Wykonanie określonych badań pozwala określić rodzaj nowotworu oraz jego stopień zaawansowania. Warto pamiętać, że nowotwór we wczesnym stadium można łatwo i skutecznie leczyć, stąd też trzeba wykonywać regularne badania profilaktyczne. Kanał szyjki macicy to wrażliwa struktura, obarczona ryzykiem wystąpienia różnych zmian w zależności od prowadzonego stylu życia, przebytych chorób lub czynników genetycznych. Im szybciej zdiagnozowana zmiana nowotworowa, tym szanse na jej wyleczenie mocno wzrastają.

Odpowiednia diagnostyka i regularne badania to klucz do zachowania długiego zdrowia i profilaktyki nowotworowej. Warto w tym przypadku wykonywać regularnie cytologię, np. w Szpitalu Św. Anny w Piasecznie, która dostępna jest w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia w placówkach EMC. Program dedykowany jest dla kobiet w wieku 25-59 lat, które nie wykonywały cytologii w ciągu ostatnich 3 lat.

Leczenie raka szyjki macicy

Wczesne rozpoczęcie życia seksualnego jest czynnikiem predysponującym do powstawania infekcji HPV, która stanowi jedną z głównych przyczyn rozwoju zmian nowotworowych w drogach rodnych kobiet. Warto więc postawić na leczenie profilaktyczne, polegające na modyfikacji higieny, szczególnie przed rozpoczęciem współżycia płciowego.

Jeśli natomiast nastąpią już zmiany nowotworowe i wczesne rozpoczęcie ich wykrycia, możliwe jest leczenie oszczędzające narząd rodny, które polega na miejscowym usunięciu zmian nowotworowych.

Istnieje także chirurgiczne leczenie nowotworu szyjki macicy, które nosi nazwę histerektomią. Polega na chirurgicznym usunięciu macicy. Stosuje się ją głównie w przypadku kobiet starszych, chorych na nowotwór lub inne schorzenia macicy jak mięśniaki czy wypadanie macicy.

W przypadku zaawansowanych zmian, zamiast leczenia chirurgicznego wprowadza się radioterapię i chemioterapię lub formę mieszaną tych metod w celu usunięcia ognisk nowotworowych. W tym przypadku nie stosuje się przeważnie leczenia chirurgicznego.

Ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy - grupy ryzyka

Warto pamiętać, że rak szyjki macicy to choroba, która może szybko się rozprzestrzeniać z uwagi na zależność hormonalną. Oznacza to, że prowadzony przez kobiety styl życia silnie definiuje grupy ryzyka. Samo ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy jest wyższe w momencie:

• zaniedbania żywienia,
  regularnego palenia papierosów,
  braku działań profilaktycznych,
  przewlekłego stresu,
  braku odpowiedniej ilości snu i regeneracji,
  długotrwałym stosowaniu leków hormonalnych,
  braku higieny intymnej przy współżyciu.

Możliwość walki z rakiem szyjki macicy znacząco wzrasta przy należytej dbałości o styl życia, higienę przy współżyciu seksualnym i przy dbaniu o regularne badania. Warto pamiętać, że wczesne rozpoczęcie współżycia wiąże się z większym ryzykiem rozwoju tej choroby. Jej leczenie i rokowania są zależne od stadium, w jakim choroba została rozpoznana.