Mięśniaki macicy – kiedy niezbędna jest operacja?

Mięśniaki macicy wymagają odpowiedniego leczenia. Podstawową metodą jest ich chirurgiczne usunięcie. Sposób wykonania zabiegu oraz jego zakres jest dostosowywany indywidualnie do każdej pacjentki. Zobacz, kiedy niezbędna jest operacja mięśniaków macicy.

Czym są mięśniaki macicy?

Mięśniaki macicy, inaczej włókniaki macicy, są łagodnymi nowotworami. Wywodzą się one z tkanek, które budują warstwę mięśniową macicy (są zatem zbudowane z mięśni gładkich). Najwięcej z nich rozwija się w trzonie tego narządu. Wyróżnia się mięśniaki:

podsurowicze,
podśluzówkowe,
śródścienne,
uszypułowane,
międzywięzadłowe,
szyjkowe.

Najczęstszym typem są mięśniaki śródścienne, czyli znajdujące się w środkowej warstwie tkanki mięśniowej macicy. Mają one kulisty kształt. Osiągają rozmiary od kilku milimetrów do nawet kilkunastu centymetrów. Rosną w różnym tempie. Mogą występować pojedynczo lub w grupach – częściej obecnych jest jednocześnie kilka mięśniaków.

Mięśniaki są uznawane za najczęstsze nowotwory niezłośliwe w obrębie macicy. Szacuje się, że występują one nawet u 40% kobiet. Brakuje jednak dokładnych danych statystycznych. Ponadto obserwuje się duże różnice w poszczególnych grupach społecznych. Mięśniaki mogą pojawić się na każdym etapie życia. Większość przypadków obserwuje się po 40. roku życia.

Przyczyny mięśniaków macicy nie zostały poznane. Wiadomo, że udział w ich powstawaniu biorą czynniki genetyczne i środowiskowe. Prawdopodobnie możliwość wystąpienia mięśniaków macicy wzrasta u kobiet, które: są otyłe, mają wysoki poziom estrogenów lub stwierdzono obecność mięśniaków u członków najbliższej rodziny.

Objawy mięśniaka macicy

Objawy mięśniaków macicy w dużej mierze zależą od tego, jaka jest ich lokalizacja oraz rozmiar. Zdarza się, że przez bardzo długi czas nie występują żadne dolegliwości (ma to miejsce głównie w pierwszej fazie wzrostu). W takich sytuacjach guzy są rozpoznawane najczęściej przypadkowo w czasie rutynowych badań – w wielu przypadkach w czasie ciąży.

Możliwe dolegliwości występujące przy mięśniakach to:

bolesne miesiączki,
nieprawidłowe krwawienia miesiączkowe (np. zbyt obfite krwawienia),
przedłużające się krwawienie w czasie menstruacji,
częste bóle w podbrzuszu,
ból w czasie stosunku seksualnego,
bóle w kręgosłupie lędźwiowym,
dolegliwości wynikające z ucisku guza na pęcherz moczowy lub odbytnicę (np. zaparcia, bolesne parcie na mocz lub stolec, częstsza potrzeba oddawania moczu),
stan zapalny (w przypadku dużych guzów),
powiększenie się obwodu brzucha.

Mięśniaki na macicy mają duże znaczenie w przypadku kobiet, które planują zajść w ciążę lub już w niej są. Mięśniak może przyczyniać się do trudności w zapłodnieniu, zwiększać ryzyko poronienia lub być wskazaniem do cesarskiego cięcia.

Mięśniaki macicy - kiedy operacja jest potrzebna?

Istotną kwestią jest to, kiedy potrzebna jest operacja. Guzy wymagają leczenia zawsze wtedy, gdy przyczyniają się do pogorszenia jakości i komfortu życia. Ma to miejsce w przypadku występowania nasilonych dolegliwości bólowych. Wiele zależy od ich lokalizacji i wielkości.

Do zabiegu kwalifikują się również te mięśniaki, które są przyczyną problemów z płodnością. Jeżeli kobieta zmaga się z trudnościami z zajściem w ciążę, a rozpoznano u niej guzy – wskazane jest ich usunięcie. Są to zwykle zmiany zlokalizowane w pobliżu ujścia jajowodów lub te, które występują w licznych grupach, tym samym utrudniają zagnieżdżenie się zarodka w jamie macicy.

Operacja mięśniaków jest potrzebna także w sytuacji, gdy zmiany rosną szybko. W ich przypadkach istnieje ryzyko, że nie jest to nowotwór łagodny. Jest ono niskie, jednak ze względów bezpieczeństwa zalecane jest leczenie chirurgiczne. Łagodny guz, który jest mały i nie powoduje objawów, należy jedynie obserwować - zabieg może nie być potrzebny lub wykonany kiedy indziej.

Chirurgiczne leczenie mięśniaka narządu rodnego

Operacja mięśniaków macicy to miomektomia, czyli ich wyłuszczenie. Zabiegi najczęściej przeprowadza się metodą laparoskopową, czyli bez konieczności nacinania powłok jamy brzusznej. Zmniejsza to obawy o wystąpienie powikłań oraz skraca czas rekonwalescencji. Macica zostaje zachowana. Wyłuszczenie mięśniaków wykonuje się przede wszystkim u tych kobiet, które planują zajść w ciążę. Usunięte tkanki guza są przekazywane do badania histopatologicznego.

U pacjentek w starszym wieku i tych, które nie planują ciąży, zalecane jest wykonanie histerektomii. Jest to zabieg usunięcia macicy. Daje on gwarancję, że nieprawidłowości nie pojawią się ponownie. Tego typu chirurgiczne leczenie mięśniaków narządu rodnego można przeprowadzić na dwa sposoby: usunąć tylko trzon macicy lub cały narząd. Częściej wykonuje się pierwszy rodzaj operacji.

Przed każdym zabiegiem pacjentka przechodzi szczegółowe badania. Jest to USG jamy brzusznej. Wykonywane są także szczegółowe badania krwi oraz ginekologiczne w Poradni Ginekologicznej. Na ich podstawie lekarz decyduje, jaki zabieg będzie miała wykonany dana pacjentka.

Małoinwazyjne, laparoskopowe zabiegi przeprowadzane są w naszych placówkach, m.in.

Rekonwalescencja po operacji

Rekonwalescencja po operacji mięśniaka macicy zależy od rodzaju przeprowadzonego zabiegu. Miomektomia (laparoskopowe usunięcie) jest małoinwazyjna, dlatego nie jest konieczny długi pobyt w szpitalu. Kobieta może wrócić do domu nawet na drugi dzień. Zdjęcie szwów odbywa się po tygodniu, natomiast czas gojenia się tkanek to ok. 14 dni.

Rekonwalescencja po histerektomii trwa dłużej. Pobyt kobiety w placówce medycznej wynosi około 5 dni. Gojenie się tkanek może trwać nawet 8 tygodni. Jednak zalecane jest unikanie intensywnego wysiłku fizycznego nawet przez pół roku po operacji.