Czy opalanie jest zdrowe? 10 zasad bezpiecznego opalania

Moda na opalanie się jest dość młoda, bo zaczęła się zaledwie 100 lat temu. Jej propagatorką była Coco Chanel, znana projektantka. Początkowo wzbudziła ona kontrowersje. Wcześniej kąpiele słoneczne były raczej unikane, ponieważ kojarzyły się z niskim statusem społecznym. Z czasem jednak coraz więcej kobiet zaczęło się opalać i prezentować muśniętą słońcem cerę. Moda na opaleniznę pozostała z nami do dziś. Wraz z nią przyszła świadomość na temat tego, jakie zagrożenie niesie za sobą długie przebywanie na słońcu.

Promieniowanie słoneczne a skóra

Promienie słoneczne powodują, że w skórze zachodzi naturalna synteza witaminy D. Jest to substancja niezwykle potrzebna organizmowi do prawidłowego funkcjonowania. Taka produkcja wiosną i latem jest w stanie pokryć nawet 100% dziennego zapotrzebowania. Dlatego ważne jest, aby nie unikać słońca.

Wystawianie ciała na słońce zapewnia piękną opaleniznę. Pod wpływem promieniowania UV wzrasta produkcja melaniny – naturalnego barwnika. Zbrązowienie skóry jest naturalną reakcją obronną organizmu. Ma to zapobiegać uszkodzeniom komórek przez szkodliwe promienie. Chociaż kąpiele słoneczne mogą nam przynieść wiele dobrego, niestosowanie się do zasad bezpieczeństwa w czasie ekspozycji jest bardzo niekorzystne dla skóry.

Promieniowanie UVA powoduje uszkodzenie włókien kolagenowych w głębszych warstwach skóry. Wiąże się z to przyspieszeniem procesów starzenia się. U osób poddających się nadmiernej ekspozycji na słońce szybciej obserwujemy zmarszczki i utratę jędrności skóry.

Promieniowanie UVB w większości jest pochłaniane przez naskórek, a do głębszych warstw skóry przenika około 10%. Prowadzi ono do pojawienia się rumienia, oparzeń oraz objawów alergicznych. W dużych dawkach przyczynia się do rozwoju nowotworów skóry – w tym złośliwych (m.in. czerniaka).

Jak bezpiecznie zażywać kąpieli słonecznych? Najważniejsze zasady

Czy przez szkodliwe promieniowanie UVA i UVB powinniśmy zrezygnować z kąpieli słonecznych? Nie! Musimy jednak pilnować, aby proces opalania przebiegał bezpiecznie. Na plaży ważne jest, aby pamiętać o następujących zasadach:

1. Stosuj kosmetyki do opalania z filtrem przeciwsłonecznym

To najbardziej skuteczna ochrona przeciwsłoneczna. Kosmetyki do opalania mogą zawierać filtry przeciwsłoneczne o różnym mechanizmie działania. Wyróżnia się:

• filtry mineralne – tworzą na powierzchni skóry warstwę ochronną, która odbija promienie słoneczne;
• filtry chemiczne – absorbują promienie słoneczne i zamieniają je w energię cieplną;
• filtry mieszane – połączenie filtrów mineralnych i chemicznych.

Kremy z filtrami przeciwsłonecznymi mogą mieć różny wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej. Jest on oznaczany symbolem SPF oraz liczbą. Faktor należy dopasować do fototypu skóry, a także nasilenia słońca. Klasyfikacja przedstawia się następująco:

• niska ochrona przeciwsłoneczna – filtry SPF 6 i SPF 10;
• średnia ochrona skóry – filtry SPF 15, SPF 20 i SPF 25;
• wysoka ochrona – filtry SPF 30 i SPF 50;
• bardzo wysoka ochrona – SPF 50+.

Kremy z filtrem SPF 50+ zatrzymują nawet 98% promieni słonecznych. Nie należy rezygnować z tego typu ochrony. Błędem jest przekonanie, że po zastosowaniu kosmetyku skóra nie zbrązowieje.

2. Rób przerwy w opalaniu

Zaaplikowanie kremu z filtrem SPF nie oznacza, że możemy przebywać na słońcu od rana do wieczora. Ważne jest, aby dać skórze odpocząć, a także schłodzić organizm. Dlatego zalecane jest, aby co pewien czas chować się do cienia. Na wakacjach doskonale sprawdzi się parasol plażowy.

3. Unikaj ekspozycji na światło słoneczne, gdy jest ono najsilniejsze

Ilość szkodliwego promieniowania UV w ciągu dnia nie jest stała. Najwięcej jest go w godzinach 11–15. Wówczas jest także najsilniejsze, dlatego nie trudno o poparzenia. Ze względów bezpieczeństwa w tym czasie unikaj długiego przebywania na słońcu. W godzinach największego nasłonecznienia warto częściej chować się w cieniu.

4. Nawadniaj organizm

Nadmierna ekspozycja na słońce sprzyja odwodnieniu organizmu, które jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Cierpi na tym również skóra, ponieważ wówczas traci swoją naturalną barierę ochronną. Dlatego latem pij nawet 3–3,5 litra wody dziennie.

5. Chroń znamiona i pieprzyki

Bardzo ważne jest, aby chronić przed promieniami słonecznymi znamiona i pieprzyki obecne na skórze. Zmiany barwnikowe w większości przypadków nie są niebezpieczne. Zdarza się jednak, że zachodzą w nich mutacje i procesy nowotworowe. Sprzyja temu ekspozycja na słońce. Przed przystąpieniem do opalania większe pieprzyki należy posmarować obficie kremem i zakleić plastrem lub zabezpieczyć ubraniem. Trzeba również pamiętać, że powinny być one regularnie badane przez dermatologa.

6. Opalaj się stopniowo

Aby opalić się ładnie i zdrowo, zalecane jest stopniowe wystawianie skóry na słońce. Pierwsza ekspozycja powinna trwać maksymalnie 20 minut. Następnie czas ten można stopniowo wydłużać. Opalanie się przez kilka godzin bez przerwy może spowodować podrażnienia i przesuszenie skóry – mimo zastosowania kremu z filtrem.

7. Chroń dodatkowo wrażliwe miejsca na ciele

Wrażliwość skóry nie jest taka sama na całym ciele. Szczególnie delikatna jest ona na twarzy, ramionach i dekolcie. Te miejsca należy dodatkowo chronić. Jak? Poprzez aplikację grubszej warstwy kremu, noszenie kapelusza z szerokim rondem, chowanie się pod parasolem lub przykrycie ubraniem.

8. Regularnie powtarzaj aplikację kremu z filtrem

Kremu z filtrem SPF nie wystarczy zaaplikować raz. Konieczne jest smarowanie się nim co 2–3 godziny. Preparat może się ścierać (pod wpływem potu, wody, pocierania ręcznikiem lub ubraniem), a tym samym nie zapewniać odpowiedniej ochrony.

9. Pamiętaj o nakryciu głowy i okularach przeciwsłonecznych

Brak nakrycia głowy w czasie ekspozycji na słońce może wywołać udar cieplny, który jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia. Przy dużym nasłonecznieniu już w krótkim czasie dochodzi do przekrwienia opon mózgowych. Jednocześnie należy pamiętać, że na promieniowanie UV wrażliwy jest narząd wzroku. Długotrwała ekspozycja zwiększa ryzyko rozwoju zaćmy. Dlatego na plażę zawsze zabieraj ze sobą kapelusz lub czapkę oraz okulary przeciwsłoneczne z filtrami UV.

10. Pamiętaj o odpowiedniej pielęgnacji po opalaniu

O skórę należy zadbać nie tylko przed i w trakcie opalania, ale również po ekspozycji na światło słoneczne. Po powrocie z plaży zalecany jest letni prysznic, który pozwoli zmyć sól, piasek i resztki kosmetyków. Środek myjący powinien być delikatny i pozbawiony szkodliwych substancji. Skóra po opalaniu jest wrażliwa i podatna na uszkodzenia. Źle dobrany kosmetyk może pogorszyć jej stan.

Po kąpieli konieczne jest użycie kremu o działaniu nawilżającym i kojącym. W jego składzie powinny znaleźć się delikatne i naturalne składniki – m.in. alantoina, aloes, witamina E, pantenol, oleje roślinne.

Na wakacjach nie można zapomnieć o odpowiedniej pielęgnacji ciała. Składa się na nią:

• codzienne oczyszczanie skóry,
• codzienne stosowanie kremów odżywczych i nawilżających,
• regularne złuszczanie martwego naskórka,

Takim działaniem wspieramy regenerację skóry, chronimy ją przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych, a także utrwalamy opaleniznę.

Na co zwrócić szczególną uwagę?

Bardzo ważne jest, aby obserwować swoją skórę oraz to, jak reaguje na promieniowanie słoneczne i pielęgnację. Wszelkie niepokojące zmiany skórne (m.in. rumień, nowe znamiona, powiększenie się pieprzyków) zawsze trzeba skonsultować z dermatologiem. Pod wpływem słońca wzrasta ryzyko raka skóry. Wykrycie nieprawidłowości na wczesnym etapie zwiększa szansę na całkowite wyleczenie.

Przed opalaniem zwróć uwagę, czy nie stosujesz leków fotouczulających. Są to środki, które pod wpływem promieniowania słonecznego wywołują objawy alergii. Zaliczamy do nich m.in. retinoidy, niektóre leki moczopędne i antybiotyki. Dla pewności przed wyjazdem warto skonsultować się z lekarzem.