W porę zdiagnozowany problem i wcześnie rozpoczęte działania terapeutyczne mają ogromne znaczenie dla harmonijnego rozwoju i przyszłej sprawności motorycznej naszego dziecka. Niekiedy wystarczy zaledwie kilka spotkań ze specjalistą lub odpowiednie postępowanie podczas codziennej pielęgnacji bobasa, by wyeliminować nieprawidłowe wzorce ruchowe. O nowoczesnej rehabilitacji maluszków i objawach, których nie należy bagatelizować rozmawiamy z Iwoną Krawczyk – mgr rehabilitacji ruchowej, certyfikowanym terapeutą Neurorozwojowej Terapii NDT-Bobath.
Puls EMC: Jakie są podstawowe założenia koncepcji NDT Bobath?
Iwona Krawczyk: NDT Bobath to neurofizjologiczna metoda wczesnego wspomagania rozwoju psychoruchowego. Dotyczy usprawniania dzieci z uszkodzeniami mózgu oraz małymi dysfunkcjami neurologicznymi (zaburzenia ośrodkowej koordynacji nerwowej), jak np. zaburzenia napięcia mięśniowego (niewykrywalne w badaniu USG głowy). Fizjoterapeuta ocenia wzorce ruchu i ułożenia u niemowlęcia i na bazie tej obserwacji dostosowuje sposób postępowania terapeutycznego. Czasami, nieprawidłowości napięciowe, wycofują się już przy zastosowaniu pielęgnacji w/g metody NDT-Bobath – czyli odpowiedniego sposobu przykładania do piersi, ubierania, rozbierania, układania do odbicia czy noszenia maluszka. Jeśli jednak mamy do czynienia z poważniejszymi zaburzeniami, wtedy rodzic powinien zdecydować się na terapię dziecka.
Kiedy najlepiej zacząć terapię? Czy jest jakaś dolna granica wieku?
IK: Najważniejsze jest wczesne rozpoznanie, gdyż znacznie łatwiej jest od samego początku uczyć dziecko prawidłowego wzorca ruchowego i ułożeniowego, niż wycofywać już utrwalone, nieprawidłowe schematy motoryczne. Dlatego niezwykle istotne jest, żeby lekarz, do którego uczęszcza niemowlę, od razu wychwycił nawet najdrobniejsze nieprawidłowości rozwojowe i skierował małego pacjenta do specjalisty, w celu monitorowania rozwoju ruchowego. Dzieci z ewidentnymi dysfunkcjami mózgowymi powinny trafić na rehabilitację do 3 miesiąca życia.
Jakie objawy, zachowania u dziecka powinny zaniepokoić rodziców?
IK: Wszelkie zachowania typu: często zaciśnięte piąstki, prężenie się, podwyższone lub obniżone napięcie mięśniowe, nadpobudliwość psychoruchowa, ale i zbyt mała ruchliwość, płaczliwość, asymetryczne ułożenie (odgięcie dziecka w jedną stronę), mogą świadczyć o kłopotach z ośrodkową koordynacją nerwową, co powinno skłonić rodzica do wizyty u lekarza.
Często maluchy mocno płaczą w trakcie wykonywania ćwiczeń, a przerażeni rodzice obawiają się, że robią im krzywdę...
IK: Metoda NDT Bobath nie powoduje dyskomfortu, ani bólu u dziecka, gdyż stosowane techniki terapeutyczne wynikają z naturalnych wzorców motorycznych. Zaczyna się od nauki rodzica prawidłowej pielęgnacji niemowlęcia, a ponieważ są to rutynowe, stale powtarzane czynności dnia codziennego, doskonale nadają się, by „przemycić” w trakcie ich wykonywania elementy wspomagające rozwój. Poza tym terapia odbywa się poprzez zabawę, prowokowanie ruchu, który w maksymalnym stopniu ma być wykonany samodzielnie przez bobasa. Metoda NDT-Bobath jest jak najbardziej naturalna.
Czy to skuteczna metoda? Jak długo trzeba czekać na efekty?
IK: Wiele zależy od czujności i wczesnej reakcji rodzica oraz lekarza. Jeśli nieprawidłowości są rozpoznane odpowiednio wcześnie i zostają podjęte działania terapeutyczne, wtedy zaburzenia motoryczne wycofują się zdecydowanie szybciej. W zależności od rodzaju dysfunkcji ustala się częstotliwość spotkań z terapeutą oraz rodzaj kontynuacji tej pracy w domu. U dzieci, u których wychwycono zaburzenia ośrodkowej koordynacji nerwowej i doprowadzono rehabilitacją do prawidłowości wzorców ruchu, rozwój monitoruje się do około 1 roku życia. Do tego właśnie czasu maluch osiąga wszystkie umiejętności motoryczne, które potem są już tylko doskonalone. To gwarantuje pełen sukces terapeutyczny.
