Biopsja fuzyjna prostaty

Przezkroczowa biopsja fuzyjna prostaty jest wykonywany w celu potwierdzenia lub wykluczenia choroby nowotworowej i wykorzystuje nowoczesną, zaawansowaną technologię fuzji dwóch obrazów rezonansu magnetycznego i ultrasonografii MRI-US firmy Koelis Trinity w czasie rzeczywistym, osiągając ogromną precyzję i dokładność diagnostyczną.

Zastosowanie dostępu przezkroczowego dodatkowo zwiększa skuteczność oraz minimalizuje ryzyko zagrażających życiu ciężkich powikłań infekcyjnych w porównaniu do biopsji przezodbytniczej ze względu na brak naruszenia ciągłości ściany odbytnicy i przeniesienia bakterii kałowych z jelita do prostaty. Podczas zabiegu niewielkich rozmiarów wycinki są pobierane bezpośrednio z prostaty przez skórę w okolicy krocza. Cały zabieg trwa jedyne 15-20 minut i jest wykonywany w znieczuleniu, w pozycji litotomijnej.

Zalety przezkroczowej biopsji fuzyjnej prostaty w wykorzystaniem nowoczesnego oprogramowania to przede wszystkim:

• dokładna wizualizacja obszarów podejrzanych o nowotwór, które nie są widoczne w zwykłym badaniu USG TRUS;
• precyzyjne pobranie celowanych wycinków z podejrzanych miejsc, które mogłyby zostać pominięte podczas „ślepej” biopsji przezodbytniczej;
• zmniejszenie liczby pobieranych wycinków - w niektórych przypadkach ograniczonych jedynie do biopsji celowanej podejrzanych ognisk;
• szybszą, bardziej wiarygodną diagnozę co przekłada się również na zmniejszenie liczby wykonywanych biopsji;
• zaplanowanie leczenia adekwatnego dla danego mężczyzny i jego choroby w tym zastosowanie nowoczesnych, małoinwazyjnych metod leczenia nie wpływających istotnie na jakość życia mężczyzn tj. aktywny nadzór (Active Surveillance - AS) lub terapia ogniskowa raka prostaty (Focal Therapy - FT)

Rak gruczołu krokowego, inaczej prostaty lub stercza, charakteryzujący się największą dynamiką wzrostu zachorowalności w ostatnich latach, stanowi najczęściej rozpoznawany nowotwór złośliwy. W Polsce choroba ta dotyka 16 tys. osób rocznie i stanowi aż 19,3% wśród nowotworów wykrywanych u mężczyzn. Wczesne wykrycie oraz dokładne zlokalizowanie ogniska choroby nowotworowej pozwala na wiarygodną ocenę stopnia złośliwości i zaawansowania, a co za tym idzie wdrożenie leczenia odpowiedniego i dostosowanego dla danego mężczyzny, dającego szansę na całkowite wyzdrowienie.

Na świecie ponad 90% wykonywanych biopsji gruczołu krokowego stanowi standardowa, systematyczna, przezodbytnicza biopsja gruczołu krokowego wykonywana pod kontrolą ultrasonografii TRUS tzw. „ślepa biopsja”. Nie wykorzystuje ona najnowszych technologii obrazowania. Na podstawie „ślepej biopsji”:

• w przypadkach prawidłowego wyniku nie można wykluczyć obecności choroby nowotworowej w innych obszarach prostaty, z których wycinki podczas zabiegu nie są standardowo/nie zostały pobierane;
• w przypadkach wykrycia nowotworu małej złośliwości może dojść do niedoszacowania choroby nowotworowej, co mogłoby prowadzić do nieadekwatnego leczenia – zbyt agresywnego leczenia tzw. „overtreatment”, mogącego wiązać się obniżeniem jakości życia i negatywnym wpływem na funkcje seksualne

Rozwój wieloparametrycznego rezonansu magnetycznego prostaty (mpMRI), wskazującego na lokalizację podejrzanych ognisk, w ostatnich latach wpłynął bardzo istotnie na skuteczność i wczesne wykrycie nawet bardzo małych nowotworów charakteryzujących się dużą złośliwością.

Europejskie Towarzystwo Urologiczne zaleca, aby badanie rezonansu magnetycznego prostaty wykonać już przed pierwszą biopsją. Do oceny badania najczęściej wykorzystywany jest protokół PI-RADS (Prostate Imaging Reporting and Data System), określający ryzyko występowania raka w skali 1-5 pkt dla podejrzanego ogniska.

Prawidłowe wykonanie oraz interpretacja obrazów uzyskiwanych podczas badania rezonansu magnetycznego prostaty zależy w największym stopniu od doświadczenia radiologa, dlatego badanie rezonansu prostaty przed biopsją fuzyjną powinno być wykonywane jedynie w nielicznych ośrodkach z dużym doświadczeniem—rutynowo wykonujących badania tego narządu.

Informacje dla pacjenta przed biopsją fuzyjną

Przed przezkroczową biopsją fuzyjną w celu odpowiedniego przygotowania do zabiegu oraz oceny badania rezonansu magnetycznego zaleca się konsultację urologiczną z lekarzem wykonującym zabieg.

Wskazaniem do biopsji jest kliniczne podejrzenie raka prostaty wysunięte na podstawie wartości PSA w surowicy krwi, badania prostaty palcem lub badania rezonansu magnetycznego.

Przeciwskazaniami do zabiegu są poważne zaburzenia krzepnięcia krwi lub aktywne, gorączkowe zapalenie gruczołu krokowego. W takich sytuacjach chory bezwzględnie wymaga konsultacji urologicznej w celu odpowiedniego przygotowania przed zabiegiem.

Postępowanie przed zabiegiem biopsji fuzyjnej

• W dniu zabiegu zaleca się przyjmowanie płynów (woda niegazowana) w ilości 2,5 litra płynów na dobę. Należy spożyć lekkie śniadanie lub obiad najpóźniej 4-6 godzin przed zabiegiem.
• W dniu biopsji zalecane jest wypróżnienie. Zazwyczaj nie ma potrzeby wykonywania wlewek doodbytniczych (enemy).
• Wszystkie leki należy przyjmować normalnie, również w dniu zabiegu za wyjątkiem leków osłabiających/upośledzających krzepnięcie krwi. Chorzy przyjmujący leki są zobowiązani poinformować o tym lekarza urologa kierującego do biopsji. W takich przypadkach po konsultacji z lekarzem rodzinnym POZ lub kardiologiem na 7-10 dni  przed zabiegiem należy zaprzestać przyjmowania lub zmienić leczenie w/w lekami na zastrzyki.
• Przed zabiegiem należy ogolić okolicę krocza oraz zadbać o higienę miejsc intymnych.
• Na 2 godz. przed zabiegiem należy przyjąć jednorazową dawkę 500 mg ciprofloksacyny.
• Badania krwi wymagane do przeprowadzenia zabiegu: INR, APTT
• W dniu zabiegu należy zgłosić się do rejestracji szpitala wraz całą dokumentacją medyczną (wyniki PSA, dotychczasowe wyniki histopatologiczne z biopsji prostaty, konsultacje urologiczne, lista przyjmowanych leków).

Po zabiegu biopsji fuzyjnej

W ciągu 2-3 dni po zabiegu może pojawiać się domieszka krwi w moczu i nasieniu. Po zabiegu może rozwinąć się zakażenie układu moczowego wymagające jedynie leczenia antybiotykiem. Może również rozwinąć się ciężkie zakażenie uogólnione (posocznica, sepsa) zazwyczaj przebiegające z gorączką (temp>38 st C), które wymaga pilnej konsultacji urologicznej w ramach ostrego dyżuru i hospitalizacji. Zagrażające życiu ciężkie powikłania infekcyjne praktycznie nie występują po biopsji przezkroczowej.

W przypadku ustąpienia krwawienia, po 5 dniach od zabiegu zazwyczaj można powrócić do przyjmowania leków przeciwkrzepliwych - w przypadkach wątpliwych należy zgłosić się w pierwszej kolejności na konsultację urologiczną. Po zabiegu przez okres 2 tygodni zaleca się unikania intensywnego wysiłku fizycznego, dźwigania ciężkich przedmiotów, gorących kąpieli oraz jazdy na rowerze.